ความมุ่งมั่นด้านการศึกษาเพื่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) สู่การศึกษาที่มีความหมาย
มหาวิทยาลัยขอนแก่น หลักสูตรและการศึกษาที่ยั่งยืนใน มข.
ปัจจุบัน มหาวิทยาลัยขอนแก่นมุ่งสู่การปฏิรูปการศึกษา ด้วยการพัฒนาหลักสูตรใหม่ๆ ที่ตอบสนองความต้องการทางสังคม และหลักสูตรที่เปิดกว้างสำหรับทุกกลุ่มอายุ โดยเน้นการเรียนรู้ตลอดชีวิต นักศึกษาของเราได้รับการฝึกฝนให้มีทักษะที่หลากหลาย รวมถึงทักษะการคิดของประชากรโลกในศตวรรษที่ 21 และทักษะการคิดที่จำเป็นสำหรับยุคการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4 ได้แก่ การคิดเชิงคำนวณและการคิดเชิงสถิติ นอกจากนี้ มหาวิทยาลัยขอนแก่นยังได้พัฒนาหลักสูตรที่ยึดหลักการพัฒนาอย่างยั่งยืน เพื่อบูรณาการการจัดการเรียนการสอน การวิจัย การบริการวิชาการ และการพัฒนานักศึกษา ในปี 2568 มหาวิทยาลัยขอนแก่น มีหลักสูตรที่เปิดสอนทั้งหมด 294 หลักสูตร (จำแนกเป็นหลักสูตรระดับปริญญาตรี จำนวน 100 หลักสูตร หลักสูตรระดับปริญญา จำนวน 111 หลักสูตร และหลักสูตระดับปริญญาเอกจำนวน 66 หลักสูตร และหลักสูตรประกาศนียบัตรชั้นสูง จำนวน 17 หลักสูตร โดยในทุกหลักสูตร ได้มีการออกแบบหลักสูตรและเนื้อหาการจัดการเรียนการสอนที่สอดคล้องกับการพัฒนาที่ยังยื่น
ลิงก์ หลักสูตรที่บูรณาการกับการพัฒนาอย่างยั่งยืนจำนวน 294 หลักสูตร คลิกเพื่อดูเพิ่มเติม (SDGs Related Courses)
หลักสูตรการจัดการศึกษาทั่วไป
มหาวิทยาลัยขอนแก่นมุ่งมั่นในการเสริมสร้างความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ผ่านการรพัฒนานักศึกษาให้มีความรอบรู้ทั้งด้านวิชาการและชีวิต เสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรม และความเข้าใจในตนเองและผู้อื่น
นอกจากนี้ยังเป็นการเตรียมนักศึกษาให้พร้อมสำหรับโลกยุคใหม่ จึงได้จัดให้มีหลักสูตรการจัดการศึกษาทั่วไป มหาวิทยาลัยขอนแก่นเพื่อเพื่อติดอาวุธทางปัญญาและทักษะที่จำเป็น เพื่อให้นักศึกษาสามารถปรับตัวและประสบความสำเร็จในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
การพัฒนาความสามารถของนักศึกษาในการรับมือกับความท้าทายที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องปลูกฝังและสร้างการเรียนรู้ให้นักศึกษา ดังนั้นมหาวิทยาลัยขอนแก่น จึงได้เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้รับการฝึกฝนความรู้และทักษะต่างๆ ผ่านการเรียนการสอนและกิจกรรมนอกหลักสูตรที่มหาวิทยาลัยขอนแก่นจัดขึ้น ทั้งหลักสูตรที่เปิดสอนในระดับปริญญาตรีบัณฑิตศึกษา
นอกจากนี้ยังได้มีการการออกแบบหลักสูตรการศึกษาทั่วไปที่สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนทั้ง 17 ประการ เพื่อให้มั่นใจว่านักศึกษาระดับปริญญาตรีทุกคนจะมีส่วนร่วมและได้รับประสบการณ์ตรงจากการกิจกรรมนอกหลักสูตรและทำให้นักศึกษาได้รับความรู้และทักษะที่จำเป็นต่อสมรรถนะของนักศึกษาในอนาคต
ตัวอย่างรายวิชาการศึกษาทั่วไปเกี่ยวข้องกับการพัฒนาที่ยั่งยืน ปี 2568
การพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ผ่านรายวิชา GE363789
สถาบันการสอนวิชาศึกษาทั่วไปได้นำนักศึกษาในรายวิชา GE363789 ผู้ประกอบการสร้างสรรค์ (Creative Entrepreneurs) เข้าศึกษาดูงานและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกับอุทยานวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น (KKUSP) ระหว่างวันที่ 8-9 และ 11-12 กันยายน 2568 ที่อาคารอำนวยการอุทยานวิทยาศาสตร์ภูมิภาค ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 การจัดกิจกรรมนี้เป็นการปฏิรูปการเรียนการสอนที่เน้น การเรียนรู้เชิงประสบการณ์ (Experiential Learning) เพื่อพัฒนานักศึกษาให้เป็นผู้ประกอบการรุ่นใหม่ที่มีศักยภาพสูง พร้อมเผชิญกับความท้าทายในยุคเศรษฐกิจนวัตกรรม
ประสบการณ์การเรียนรู้แบบ Learning by Doing การถ่ายทอดจากผู้เชี่ยวชาญ : โดยนางสาวอรพรรณ สุวรรณวิจิตร ผู้ช่วยผู้อำนวยการด้านสื่อสารและบริการสังคม และนายสุวิทย์ จันทรฤทธิ์ ผู้จัดการแผนกพัฒนาธุรกิจ พร้อมทีมงานผู้เชี่ยวชาญ ได้ถ่ายทอดประสบการณ์และองค์ความรู้จริงจากการปฏิบัติงาน
การเรียนรู้ผ่านกรณีศึกษาจริง นักศึกษาได้สัมผัสกับกระบวนการทำงานจริงในการบ่มเพาะธุรกิจ เรียนรู้บทบาทของอุทยานวิทยาศาสตร์ในการสนับสนุนผู้ประกอบการ และเข้าใจกระบวนการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม สู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการที่มีมูลค่าเพิ่ม การพัฒนาสมรรถนะเพื่ออนาคต ทักษะการเป็นผู้ประกอบการ (Entrepreneurial Skills) ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม การวิเคราะห์โอกาสทางธุรกิจ ทักษะการแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์
การคิดเชิงระบบและการเชื่อมโยงความรู้ สมรรถนะแห่งอนาคต (Future Competencies) การจัดการเรียนการสอนในรูปแบบนี้สอดคล้องกับการพัฒนาทักษะที่จำเป็นในโลกอนาคต ได้แก่ ทักษะการคิดเชิงวิพากษ์ การทำงานเป็นทีม การสื่อสาร และการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลง
การสนับสนุน SDGs ผ่านการศึกษาเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน
SDG 4: การศึกษาที่มีคุณภาพ – การจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางและการเรียนรู้ตลอดชีวิต
SDG 8: การจ้างงานและการเติบโตทางเศรษฐกิจ – การส่งเสริมการประกอบการและนวัตกรรม
SDG 9: อุตสาหกรรม นวัตกรรม และโครงสร้างพื้นฐาน – การส่งเสริมการวิจัยและพัฒนานวัตกรรม
SDG 17: หุ้นส่วนเพื่อเป้าหมาย – ความร่วมมือระหว่างสถาบันการศึกษาและภาคเอกชน
ผลลัพธ์การเรียนรู้และการต่อยอด การศึกษาดูงานครั้งนี้สร้างผลกระทบเชิงบวกต่อนักศึกษาในหลายมิติ นักศึกษาได้รับแรงบันดาลใจและมุมมองใหม่เกี่ยวกับการเป็นผู้ประกอบการ พร้อมทั้งมีโอกาสแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและพัฒนาเครือข่ายกับผู้เชี่ยวชาญและเพื่อนร่วมชั้นเรียน
ความร่วมมือที่ยั่งยืน ความร่วมมือระหว่างสถาบันการสอนวิชาศึกษาทั่วไปและ KKUSP ในครั้งนี้เป็นต้นแบบของการจัดการเรียนการสอนที่เชื่อมโยงวิชาการกับการปฏิบัติ เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง และเตรียมความพร้อมสำหรับการเป็นผู้ประกอบการรุ่นใหม่ที่จะขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมไทยสู่ความยั่งยืนในอนาคต
การเรียนรู้ที่เชื่อมโยงกับชุมชน รายวิชา GE153158
สถาบันการสอนวิชาศึกษาทั่วไป มหาวิทยาลัยขอนแก่น จัดกิจกรรมฝึกปฏิบัติงานชุมชนครั้งแรกในรายวิชา GE153158 วิถีชุมชนและการเรียนรู้ชุมชน ระหว่างวันที่ 16–17 สิงหาคม 2568 ณ ตำบลบ้านเป็ด จังหวัดขอนแก่น โดยมีเป้าหมายเพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้จากพื้นที่จริง การสื่อสาร และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่อย่างมีส่วนร่วม พร้อมทั้งวางกรอบประเด็นการเรียนรู้ร่วมกับชุมชนสำหรับการลงพื้นที่ในอนาคต กิจกรรมนี้เป็นส่วนหนึ่งของแนวทางการจัดการศึกษาที่เน้น Community-Based Learning ซึ่งมุ่งหวังให้นักศึกษาได้เรียนรู้ผ่านประสบการณ์จริงในชุมชน และพัฒนาทักษะที่จำเป็นสำหรับการทำงานร่วมกับผู้อื่นในบริบทที่หลากหลาย
การออกแบบกิจกรรมเพื่อการเรียนรู้จากชุมชน
รายวิชา GE153158 ได้รับการออกแบบเพื่อพัฒนาทักษะที่จำเป็นสำหรับการทำงานในยุคที่เน้นความยั่งยืนและการมีส่วนร่วมของชุมชน โดยมุ่งเน้นการทำงานร่วมกับชุมชนเพื่อเข้าใจวิถีชีวิตและความต้องการ,การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่เพื่อแก้ปัญหาในชุมชน,การสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย, การแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์ผ่านการทำงานเป็นทีม
การเรียนรู้ผ่านการลงมือปฏิบัติ กิจกรรมนี้เน้นแนวทางการเรียนรู้แบบ Experiential Learning โดยนักศึกษาได้ลงพื้นที่จริงในชุมชนบ้านเป็ด เพื่อสำรวจ เก็บข้อมูล และแลกเปลี่ยนความรู้กับชาวบ้าน ผ่านกระบวนการที่ออกแบบมาเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมและการเรียนรู้อย่างลึกซึ้ง
กิจกรรมและกระบวนการเรียนรู้ การสำรวจและเก็บข้อมูลชุมชนนักศึกษาได้ลงพื้นที่เพื่อสำรวจวิถีชีวิตและบริบทของชุมชนบ้านเป็ด โดยใช้เครื่องมือต่างๆ เช่น การสัมภาษณ์ การสังเกตการณ์ และการเก็บข้อมูลเชิงพื้นที่ เพื่อทำความเข้าใจความต้องการและประเด็นสำคัญของชุมชน
ทักษะที่พัฒนา การเก็บและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ การใช้เครื่องมือดิจิทัลพื้นฐาน เช่น แอปพลิเคชันบันทึกข้อมูลและแผนที่ดิจิทัล การสังเคราะห์ข้อมูลเพื่อระบุประเด็นสำคัญ
การสื่อสารและการมีส่วนร่วมกับชุมชน นักศึกษาได้ฝึกทักษะการสื่อสารผ่านการพูดคุยและทำงานร่วมกับชาวบ้านในชุมชนบ้านเป็ด เพื่อสร้างความไว้วางใจและความเข้าใจร่วมกัน การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพช่วยให้นักศึกษาสามารถระบุความต้องการของชุมชนและวางแผนการทำงานร่วมกันในอนาคต
ทักษะที่พัฒนา การฟังอย่างตั้งใจ (Active Listening) การสื่อสารข้ามวัฒนธรรม การสร้างความสัมพันธ์กับชุมชน
การเชื่อมโยงกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs)
SDG 4: การศึกษาที่มีคุณภาพ การจัดการศึกษาที่เน้นการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง การพัฒนาทักษะที่จำเป็นสำหรับการทำงานในอนาคต
SDG 11: เมืองและชุมชนที่ยั่งยืน การส่งเสริมการพัฒนาชุมชนที่ยั่งยืนผ่านการมีส่วนร่วม การอนุรักษ์และส่งเสริมมรดกทางวัฒนธรรมของชุมชน
SDG 17: หุ้นส่วนเพื่อเป้าหมาย การสร้างความร่วมมือระหว่างสถาบันการศึกษาและชุมชนท้องถิ่น การพัฒนาเครือข่ายเพื่อการเรียนรู้และการพัฒนาที่ยั่งยืน
ผลลัพธ์การเรียนรู้และการประเมินผล การวัดผลแบบ Authentic Assessment การประเมินผลในกิจกรรมนี้เน้นการประเมินจากผลงานจริง เช่น รายงานการสำรวจชุมชน แผนงานสำหรับการลงพื้นที่ครั้งถัดไป และการนำเสนอผลการเรียนรู้ ซึ่งสะท้อนถึงความสามารถของนักศึกษาในการประยุกต์ใช้ทักษะในสถานการณ์จริง
การสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ กิจกรรมนี้เป็นจุดเริ่มต้นของการสร้าง Learning Community ที่นักศึกษาจะสามารถแลกเปลี่ยนประสบการณ์และพัฒนาทักษะร่วมกันอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการสร้างเครือข่ายกับชุมชนบ้านเป็ดสำหรับโครงการในอนาคต
การพัฒนานวัตกรรมชุมชน ด้วยทักษะที่ได้รับ นักศึกษาสามารถพัฒนาแนวทางใหม่ๆ ในการแก้ปัญหาของชุมชน เช่น การสร้างเครื่องมือดิจิทัลสำหรับการจัดการทรัพยากร หรือการส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชนอย่างยั่งยืน