ศูนย์พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต: สานสายใยแห่งความรู้เพื่อสังคมแห่งการเรียนรู้
ในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและซับซ้อน การเรียนรู้ตลอดชีวิตได้กลายเป็นกุญแจสำคัญในการพัฒนาสังคมที่ยั่งยืน มหาวิทยาลัยขอนแก่นในฐานะสถาบันการศึกษาชั้นนำของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้ตระหนักถึงบทบาทสำคัญในการเป็นแหล่งเรียนรู้ที่เปิดกว้างสำหรับทุกคนในสังคม จึงได้ริเริ่มโครงการ “ศูนย์พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต ถ่ายทอดเทคนิคการเก็บรักษาสิ่งมีชีวิตเพื่อการศึกษา” ขึ้น เพื่อเป็นสะพานเชื่อมระหว่างองค์ความรู้ทางวิชาการกับความต้องการของชุมชน
เมื่อวันที่ 5 กันยายน 2568 บริเวณลานชั้น 1 สถานีรถไฟขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น ได้กลายเป็นจุดศูนย์กลางแห่งการเรียนรู้ที่คึกคัก ในงาน “มหกรรมมหาวิทยาลัยขอนแก่นบริการชุมชน” ซึ่งสะท้อนถึงทิศทางการดำเนินงานของมหาวิทยาลัยด้านการบริการวิชาการเพื่อสร้างประโยชน์ให้แก่สังคม หรือ Societal Contribution อย่างชัดเจน การเลือกใช้สถานีรถไฟขอนแก่นเป็นสถานที่จัดงานนั้นมิใช่เป็นเพียงการใช้ประโยชน์จากพื้นที่สาธารณะ แต่เป็นการสื่อสารถึงเจตนารมณ์ในการเข้าถึงประชาชนทุกระดับอย่างเท่าเทียม
โครงการนี้ได้รับการสนับสนุนจากภาคีเครือข่ายความร่วมมือทั้งภายในและภายนอกรวม 55 หน่วยงาน ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของการตอบสนองต่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนด้านความร่วมมือเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน การที่หน่วยงานจำนวนมากเข้ามามีส่วนร่วมในโครงการนี้แสดงให้เห็นถึงความสำคัญและความจำเป็นของการสร้างเครือข่ายความร่วมมือเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาสังคม การให้บริการวิชาการและการจัดอบรมด้านความยั่งยืนแก่สาธารณะในครั้งนี้จึงไม่ใช่เพียงแค่การถ่ายทอดความรู้ แต่เป็นการสร้างเครือข่ายแห่งการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงหน่วยงานต่างๆ เข้าด้วยกัน
การดำเนินงานของศูนย์พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิตในครั้งนี้ได้รับการออกแบบให้ครอบคลุมการสนับสนุนและเสริมสร้างความเข้มแข็งกับชุมชนและสังคมในมิติต่างๆ โดยใช้องค์ความรู้ เทคโนโลยี และนวัตกรรมเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างคุณค่าด้านเศรษฐกิจ สังคม การส่งเสริมอาชีพ การส่งเสริมการศึกษา การดูแลสุขภาพ และความร่วมมือเพื่อพัฒนาอย่างยั่งยืน
ขอบเขตการให้บริการของโครงการนี้ครอบคลุมเขตขอนแก่นกว่า 95 ชุมชน ซึ่งเป็นตัวเลขที่สะท้อนถึงความมุ่งมั่นในการเข้าถึงชุมชนอย่างกว้างขวางและเท่าเทียม การแบ่งการบริการเป็น 4 ด้านหลัก ได้แก่ ด้านสุขภาพ ด้านการให้ความรู้และคำปรึกษา ด้านการสร้างอาชีพชุมชน และด้านการดูแลสุขภาพสัตว์เลี้ยง แสดงให้เห็นถึงการวางแผนที่ครอบคลุมและตอบสนองต่อความต้องการที่หลากหลายของชุมชน
ในด้านการสร้างอาชีพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่นได้นำวิชาการไปให้ความรู้จนกระทั่งเครือข่ายชุมชนสามารถยกระดับชีวิตให้ดีขึ้น และนำสินค้ามาจำหน่ายในงานเป็นสินค้าเกษตรกรชุมชนที่มีคุณภาพและราคาถูก ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของการสร้างห่วงโซ่คุณค่าที่ยั่งยืน โดยเริ่มต้นจากการถ่ายทอดความรู้ ผ่านการพัฒนาทักษะ และจบลงด้วยการสร้างรายได้ที่เป็นรูปธรรมให้กับชุมชน
ผลกระทบระยะยาวของโครงการนี้ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่การให้ความรู้ในวันเดียว แต่ได้สร้างระบบนิเวศแห่งการเรียนรู้ที่ยั่งยืน ชุมชนที่เข้าร่วมโครงการได้รับความรู้และทักษะที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนเองและครอบครัว การที่มีสินค้าชุมชนคุณภาพดีและราคาถูกมาจำหน่ายในงานนั้น ไม่เพียงแต่ช่วยเพิ่มรายได้ให้กับเกษตรกร แต่ยังเป็นการสร้างตลาดที่เป็นธรรมและยั่งยืน
การที่มหาวิทยาลัยขอนแก่นได้มุ่งเน้นเรื่องบริการชุมชนและสร้างประโยชน์ต่อสังคมอย่างต่อเนื่องนั้น สะท้อนให้เห็นถึงวิสัยทัศน์ในการเป็นมหาวิทยาลัยเพื่อสังคม ศูนย์พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิตจึงไม่ใช่เพียงแค่สถานที่เก็บรักษาความรู้ แต่เป็นพื้นที่แห่งการสร้างสรรค์และการแลกเปลี่ยนที่มีชีวิต เป็นแหล่งกำเนิดของนวัตกรรมทางสังคมที่เกิดจากการผสานองค์ความรู้จากหลากหลายสาขาวิชา เข้ากับภูมิปัญญาท้องถิ่นและความต้องการของชุมชน
โครงการนี้จึงเป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมของการสร้างความร่วมมือเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ผ่านการรวมพลังของ 55 หน่วยงาน การเข้าถึงชุมชนกว่า 95 แห่ง และการสร้างผลกระทบเชิงบวกที่แผ่ขยายไปในทุกมิติของการพัฒนา เป็นเครื่องยืนยันถึงพลังของการศึกษาในการขับเคลื่อนสังคมไปสู่อนาคตที่ยั่งยืนและเป็นธรรมสำหรับทุกคน
ลิงก์ข่าว, เพจ Facebook หรือสื่ออื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง https://museum.kku.ac.th/?p=8034
ผู้ให้ข้อมูลติดต่อกลับ ระพีพรรณ แก้วพิลา (มีน) 0842269263 ศูนย์พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต