การพัฒนาเมืองอัจฉริยะผ่านแพลตฟอร์มข้อมูลเมือง ก้าวสำคัญของมหาวิทยาลัยขอนแก่นสู่การบริการวิชาการเพื่อสังคม

ประเทศไทยกำลังเดินทางสู่การเป็นประเทศพัฒนาแล้วภายใต้วิสัยทัศน์ไทยแลนด์ 4.0 และยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี การพัฒนาเมืองอัจฉริยะ (Smart City) ได้กลายเป็นหนทางสำคัญที่จะนำพาสังคมไทยไปสู่อนาคตที่ยั่งยืน อย่างไรก็ตาม ความท้าทายที่สำคัญที่สุดในการพัฒนาเมืองอัจฉริยะไม่ได้อยู่ที่เทคโนโลยีเพียงอย่างเดียว แต่อยู่ที่การสร้างระบบการจัดการข้อมูลที่มีประสิทธิภาพและการพัฒนาศักยภาพของบุคลากรที่จะขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นซึ่งเป็นหน่วยงานที่ใกล้ชิดกับประชาชนมากที่สุด ด้วยตระหนักในความสำคัญของปัญหานี้ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ภายใต้วิสัยทัศน์ “World Class Engineering School for All” ได้ริเริ่มจัดกิจกรรมฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ “City Data Platform” เพื่อการบริหารจัดการท้องถิ่นอย่างมีประสิทธิภาพ ระหว่างวันที่ 18-20 มิถุนายน 2568 ณ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น และพื้นที่เทศบาลเมืองศิลา โครงการนี้เกิดขึ้นจากการตระหนักว่าองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นหลายแห่งยังประสบปัญหาการขาดแคลนบุคลากรที่มีทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ การเก็บข้อมูลในรูปแบบที่กระจัดกระจาย และการขาดระบบวิเคราะห์ข้อมูลที่สามารถนำไปใช้ในการตัดสินใจเชิงนโยบายได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การฝึกอบรมครั้งนี้ได้รวบรวมผู้เข้าร่วมจำนวน 70 คน ประกอบด้วยบุคลากรสังกัดองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น 60 ท่าน วิทยากรผู้เชี่ยวชาญภายนอกด้าน Drone Survey และ City Data Platform จำนวน 5 ท่าน และบุคลากรจากงานปฏิบัติการและบริการทางวิศวกรรม 5 ท่าน การออกแบบหลักสูตรมุ่งเน้นการพัฒนาองค์ความรู้และทักษะอย่างเป็นขั้นตอน ตั้งแต่การออกแบบฐานข้อมูล การเลือกเครื่องมือที่เหมาะสม การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อการตัดสินใจ ไปจนถึงการสื่อสารข้อมูลอย่างเข้าใจง่ายและโปร่งใส สิ่งที่ทำให้โครงการนี้โดดเด่นคือการผสานทฤษฎีเข้ากับการปฏิบัติจริงในพื้นที่ โดยใช้เทศบาลเมืองศิลาเป็นพื้นที่ศึกษาและทดลองใช้ระบบ City Data Platform ผู้เข้าร่วมได้เรียนรู้การใช้เทคโนโลยี Drone Survey ในการเก็บข้อมูลภูมิสารสนเทศ การสร้างระบบฐานข้อมูลกลาง และการพัฒนา Dashboard เพื่อแสดงผลข้อมูลในรูปแบบที่เข้าใจง่าย การฝึกอบรมไม่เพียงแต่มุ่งเน้นการถ่ายทอดความรู้ทางเทคนิคเท่านั้น แต่ยังเสริมสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้ข้อมูลเป็นเครื่องมือในการพัฒนานโยบายสาธารณะที่ตอบสนองต่อความต้องการของประชาชนอย่างแท้จริง

ผลกระทบของโครงการนี้สะท้อนให้เห็นถึงการตอบสนองต่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนในหลายมิติ ในด้านการสร้างนวัตกรรมและโครงสร้างพื้นฐาน โครงการได้สร้างระบบการจัดการข้อมูลที่ทันสมัยซึ่งจะเป็นโครงสร้างพื้นฐานทางดิจิทัลสำหรับการพัฒนาเมืองอัจฉริยะในอนาคต สำหรับการสร้างเมืองและชุมชนที่ยั่งยืน ระบบ City Data Platform จะช่วยให้องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถวางแผนการพัฒนาเมืองได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการบริหารจัดการขยะ การวางผังเมือง หรือการจัดการระบบขนส่งสาธารณะ ในขณะที่การมีข้อมูลที่แม่นยำและเป็นปัจจุบันจะช่วยในการติดตามและประเมินผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม รวมถึงการวางแผนรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้อย่างเหมาะสม

นอกจากนี้ โครงการยังสร้างแพลตฟอร์มสำหรับความร่วมมือระหว่างภาควิชาการ ภาครัฐ และชุมชน ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาที่ยั่งยืน การที่บุคลากรจากองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นได้รับการพัฒนาทักษะด้านการจัดการข้อมูลจะช่วยยกระดับการให้บริการสาธารณะให้มีความโปร่งใส ตรวจสอบได้ และตอบสนองต่อความต้องการของประชาชนได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้น

ในระยะยาว โครงการนี้คาดว่าจะก่อให้เกิดเครือข่ายของ “City Data Advocates” หรือกลุ่มผู้นำด้านการใช้ข้อมูลเพื่อการพัฒนาเมือง ซึ่งจะสามารถขยายผลการดำเนินงานไปสู่การพัฒนาระบบต้นแบบหรือโครงการนำร่องในพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศ การเปิดโอกาสให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลสาธารณะได้มากขึ้นจะส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาเมือง และสร้างกลไกการตรวจสอบการทำงานของภาครัฐที่มีประสิทธิภาพ

โครงการ City Data Platform นี้จึงไม่เพียงแต่เป็นการฝึกอบรมเชิงเทคนิคเท่านั้น แต่เป็นการวางรากฐานสำคัญสำหรับการพัฒนาเมืองอัจฉริยะที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง ภายใต้หลักการของการพัฒนาที่ยั่งยืนและเท่าเทียม ซึ่งสอดคล้องกับพันธกิจของมหาวิทยาลัยขอนแก่นในการเป็นมหาวิทยาลัยเพื่อสังคมที่มุ่งมั่นสร้างคุณค่าร่วมกับชุมชนเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน และเป็นก้าวสำคัญในการยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนผ่านการใช้เทคโนโลยีและข้อมูลอย่างสร้างสรรค์และเป็นธรรม

ผู้ให้ข้อมูลติดต่อกลับ น.ส.ภาพตะวัน สนขู่ (0885610771) งานปฏิบัติการและบริการทางวิศวกรรม คณะวิศวกรรมศาสตร์

Scroll to Top