การต่อด้านการสูบบุรี่
มหาวิทยาลัยขอนแก่น (มข.) ได้แสดงเจตนารมณ์ที่ชัดเจนและดำเนินการอย่างต่อเนื่องในการต่อต้านการสูบบุหรี่ เพื่อสร้างเสริมสุขภาวะที่ดีให้แก่นักศึกษา บุคลากร และชุมชนโดยรอบมหาวิทยาลัย โดยมีหน่วยงานหลักที่ร่วมกันขับเคลื่อนนโยบายนี้อย่างแข็งขัน ได้แก่ กองพัฒนานักศึกษา และ คณะแพทยศาสตร์ ซึ่งทำงานร่วมกับเครือข่ายระดับประเทศเพื่อเป้าหมายเดียวกัน
บทบาทของกองพัฒนานักศึกษาและศิษย์เก่าสัมพันธ์: ผู้ขับเคลื่อนหลักในระดับมหาวิทยาลัย
กองพัฒนานักศึกษาและศิษย์เก่าสัมพันธ์ ทำหน้าที่เป็นแกนกลางในการผลักดันนโยบาย “มหาวิทยาลัยปลอดบุหรี่” ให้เกิดขึ้นจริงในทางปฏิบัติ โดยมีบทบาทสำคัญในการรณรงค์และสร้างความตระหนักรู้ และจัดกิจกรรมรณรงค์อย่างสม่ำเสมอ เช่น การจัดนิทรรศการ, การเดินรณรงค์ในวันงดสูบบุหรี่โลก, การประกวดสื่อสร้างสรรค์ เพื่อสร้างความเข้าใจถึงพิษภัยของบุหรี่และบุหรี่ไฟฟ้าในกลุ่มนักศึกษา
มีบังคับใช้กฎหมาย และพ.ร.บ. ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2560 อย่างจริงจัง โดยประกาศให้มหาวิทยาลัยเป็นเขตปลอดบุหรี่ 100% มีการติดป้ายประชาสัมพันธ์ และกวดขันไม่ให้มีการสูบบุหรี่ในพื้นที่ของมหาวิทยาลัย และสร้างเครือข่ายนักศึกษาจิตอาสา หรือ “Gen Z Gen Strong เลือกไม่สูบ” เพื่อเป็นกระบอกเสียงในการรณรงค์และเฝ้าระวังปัญหายาสูบในกลุ่มเพื่อนนักศึกษาด้วยกันเอง
บทบาทของคณะแพทยศาสตร์ มข.: ศูนย์กลางความรู้และการรักษาโรคติดบุหรี่
คณะแพทยศาสตร์ มข. มีบทบาทสำคัญในฐานะหน่วยงานที่มีความเชี่ยวชาญด้านสุขภาพโดยตรง โดยดำเนินการใน 2 มิติหลัก คือ(1)การให้ความรู้เชิงวิชาการ: อาจารย์แพทย์และผู้เชี่ยวชาญจากคณะแพทยศาสตร์ ทำหน้าที่ให้ข้อมูลที่ถูกต้องและน่าเชื่อถือเกี่ยวกับอันตรายของบุหรี่ ทั้งผลกระทบต่อสุขภาพในระยะสั้นและระยะยาว รวมถึงอันตรายของบุหรี่ไฟฟ้าที่มักถูกเข้าใจผิดว่าปลอดภัย (2) การบริการเลิกบุหรี่ (Smoking Cessation Clinic): โรงพยาบาลศรีนครินทร์ ซึ่งเป็นโรงพยาบาลในสังกัดคณะแพทยศาสตร์ ได้จัดตั้ง “คลินิกเลิกบุหรี่” เพื่อให้บริการคำปรึกษาและรักษาผู้ที่ต้องการเลิกบุหรี่อย่างเป็นระบบ โดยมีทีมสหวิชาชีพ (แพทย์, พยาบาล, เภสัชกร) คอยดูแล ให้คำแนะนำทั้งด้านพฤติกรรมบำบัดและการใช้ยาช่วยเลิกบุหรี่ เพื่อเพิ่มโอกาสในการเลิกบุหรี่ได้สำเร็จ
การสร้างความร่วมมือกับหน่วยงานระดับประเทศ
มหาวิทยาลัยขอนแก่น ให้ความสำเร็จในการขับเคลื่อนนโยบายนี้ไม่ได้เกิดขึ้นจากหน่วยงานภายในเพียงอย่างเดียว แต่ยังเกิดจากการร่วมมือกับองค์กรภายนอกที่สำคัญ ได้แก่
- มูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ (Action on Smoking and Health Foundation, Thailand) เป็นพันธมิตรหลักในการให้การสนับสนุนด้านข้อมูลวิชาการ, สื่อรณรงค์ และเป็นที่ปรึกษาในการดำเนินโครงการต่างๆ
- สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ให้การสนับสนุนด้านงบประมาณและองค์ความรู้ในการจัดทำโครงการสร้างเสริมสุขภาพและรณรงค์ลดปัจจัยเสี่ยงต่างๆ รวมถึงการสูบบุหรี่
เครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ เป็นการรวมตัวของบุคลากรทางการแพทย์จากหลายสถาบัน เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้และร่วมกันผลักดันนโยบายควบคุมยาสูบในระดับประเทศ ซึ่ง มข. ก็เป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายนี้