การสนับสนุนความรู้เทคโนโลยี ด้านอาหาร อบรมการทำอาหารให้ชุมชน Access to food security knowledge
ในปี 2568 มหาวิทยาลัยขอนแก่น (มข.) แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นตั้งใจในการช่วยเหลือสังคม ตามปณิธานของมหาวิทยาลัยขอนแก่น ในการสร้างผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตที่ดีของสังคมและชุมชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งได้เปลี่ยนงานวิจัยทางวิชาการให้เป็นเครื่องมือปฏิบัติจริงของชุมชน โดยเฉพาะการสนับสนุนความรู้เกี่ยวกับความมั่นคงด้านอาหาร โดยการช่วยเกษตรและผู้ผลิตอาหารในท้องถิ่นได้เข้าถึงองค์ความรู้ ทักษะ และเทคโนโลยีเกี่ยวกับความมั่นคงทางอาหาร การทำการเกษตร การเพาะเลี้ยงพืชและสัตว์น้ำ ดังนี้
- การเผยแพร่องค์ความรู้ขนาดใหญ่
มข. ใช้เวทีขนาดใหญ่และศูนย์วิจัยเป็นเครื่องมือในการเผยแพร่เทคโนโลยีและความรู้ด้านการเกษตรล่าสุดอย่างกว้างขวาง
- งานเกษตรภาคอีสาน: งานแสดงสินค้าและเทคโนโลยีการเกษตรประจำปีขนาดใหญ่ (มีผู้เข้าร่วมกว่า 1 ล้านคนในปี 2568) ทำหน้าที่เป็นแพลตฟอร์มการเรียนรู้สาธารณะชั้นนำของ มข. โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อเผยแพร่และถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีทางการเกษตรแก่ชุมชน และมีการจัดแสดง:
- นวัตกรรมและผลงานวิจัย เช่น ข้าวเหนียวพันธุ์ มข. 60 และ มข. 61
- การประชุมเชิงปฏิบัติการและการเสวนาด้านเกษตรอัจฉริยะ การปรับปรุงพันธุ์สัตว์ และการจัดการพืช
- โรงงานต้นแบบอาหารและห้องปฏิบัติการ: โรงงานต้นแบบอาหาร และห้องปฏิบัติการวิเคราะห์อาหารที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน ISO/IEC 17025 ของ มข. ถูกใช้เพื่อการบริการวิชาการและการเยี่ยมชมเชิงการศึกษา โดยมีการถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยีการแปรรูปสมัยใหม่ (เช่น ระบบ HPP และเครื่องพ่นแห้ง) ซึ่งมีความสำคัญต่อการรักษามูลค่าทางโภชนาการและการยืดอายุผลิตภัณฑ์
- ความปลอดภัยด้านอาหารและองค์ความรู้ด้านสาธารณสุข
มข. บูรณาการการถ่ายทอดความรู้ด้านความปลอดภัยของอาหารเข้ากับเป้าหมายด้านสาธารณสุข โดยเฉพาะในภาคอีสาน
- การกำจัดพยาธิใบไม้ตับ: มข. ดำเนินโครงการถ่ายทอดองค์ความรู้ในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ โดยพัฒนาขั้นตอนการผลิตอาหารท้องถิ่น (เช่น ปลาร้าและปลาส้ม) ให้ปลอดภัยจากพยาธิใบไม้ตับ เพื่อยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยอาหารและคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างยั่งยืน
โดยสรุป เครือข่ายโครงการบริการวิชาการของ มข. ทำให้มั่นใจได้ว่าความรู้เกี่ยวกับระบบการผลิตที่ยืดหยุ่น การปฏิบัติที่ยั่งยืน และความปลอดภัยด้านอาหารสามารถเข้าถึงได้อย่างกว้างขวาง ทำให้มหาวิทยาลัยเป็นพันธมิตรระดับภูมิภาคที่สำคัญในการบรรลุเป้าหมายความมั่นคงทางอาหาร
- การถ่ายทอดเทคโนโลยีและพัฒนาทักษะเฉพาะด้าน ในปี 2568
เอกสารโครงการที่แนบมาเป็นหลักฐานโดยตรงของการถ่ายทอดความรู้ที่ตอบสนองความต้องการเฉพาะของชุมชน โดยเน้นที่การเกษตรที่ยั่งยืนและยืดหยุ่น ดังนี้
โครงการ | เทคโนโลยี / องค์ความรู้ที่ถ่ายทอด | ผลกระทบต่อ SDG 2 | ภาพประกอบ |
|---|---|---|---|
1.การปรับตัวต่อสภาพภูมิอากาศ | การเกษตรผักลอยน้ำและโดมพลาสติก (บ้านชีกกค้อ) และ โครงการส่งเสริมข้าวเหนียว มข. 60 | สอนเทคนิคการเพาะปลูกที่ทนทานต่อสภาพอากาศ ใช้วัตถุดิบในท้องถิ่นที่ให้ผลผลิตสูง และช่วยลดต้นทุนการผลิต |  |
2.ความหลากหลายทางชีวภาพและเศรษฐกิจ | การเลี้ยงผึ้งโพรงและชันโรง | ส่งเสริมการสร้างรายได้ สนับสนุนความหลากหลายทางชีวภาพในท้องถิ่น และเพิ่มประสิทธิภาพการผสมเกสร |  |
3.ความมั่นคงด้านอาหารและการผลิต | การเพาะพันธุ์ปลาเศรษฐกิจ (ชุมชนกุดทิง) | ฝึกอบรมชุมชนในด้านการประมงเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอย่างยั่งยืน เพิ่มการเข้าถึงโปรตีนในท้องถิ่นโดยตรง และส่งเสริมการพึ่งพาตนเอง |  |
4.การจัดการหลังการเก็บเกี่ยวและการเพิ่มมูลค่า | กิจกรรมอบรมแปรรูปอาหาร (เช่น การทำผลิตภัณฑ์จากข้าวตอกหรือข้าวเม่า) และ การทำคั่วเนื้อ-คั่วปลาอบแห้ง | สอนผู้ประกอบการถึงวิธีการแปรรูปวัตถุดิบ การยืดอายุผลิตภัณฑ์ การเพิ่มมูลค่า และการบรรลุมาตรฐาน GMP เพื่อเพิ่มอำนาจในการต่อรองทางการตลาด |  |