ค่ายสิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 20 "KIDS Hero Camp บอกรักษ์โลก บอกลาขยะ": การปลูกฝังจิตสำนึกสิ่งแวดล้อมเพื่อสร้างผู้นำการเปลี่ยนแปลงยุคใหม่ที่ยั่งยืน
ปัญหาขยะและมลพิษสิ่งแวดล้อมในปัจจุบัน กลายเป็นวิกฤตโลกที่ต้องการการแก้ไขอย่างเร่งด่วน การปลูกฝังจิตสำนึกและสร้างผู้นำการเปลี่ยนแปลงในกลุ่มเยาวชนจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง สาขาวิชาสังคมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้ตระหนักถึงปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในโรงเรียนพระยืนวิทยาคาร ตำบลพระยืน อำเภอพระยืน จังหวัดขอนแก่น ซึ่งประสบปัญหาการจัดการขยะที่ไม่มีประสิทธิภาพ การขาดจิตสำนึกในการรักษาความสะอาด และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมที่ขยายวงกว้างออกไปสู่ชุมชน
จากความตระหนักดังกล่าว จึงได้ร่วมมือกับโรงเรียนพระยืนวิทยาคาร จัดทำโครงการ “ค่ายสิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 20 ‘KIDS Hero Camp บอกรักษ์โลก บอกลาขยะ'” ขึ้น ในระหว่างวันที่ 30 พฤศจิกายน ถึง 1 ธันวาคม 2567 ณ โรงเรียนพระยืนวิทยาคาร โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้เข้าร่วมโครงการได้รับรู้และเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาสิ่งแวดล้อมและผลกระทบที่เกิดขึ้น พร้อมทั้งมีจิตสำนึกที่ดีในการจัดการขยะแต่ละประเภทอย่างถูกวิธี และให้มีทักษะกระบวนการเรียนรู้ในการจัดการขยะอย่างถูกต้องและสร้างผลิตภัณฑ์จากทรัพยากรขยะได้อย่างเหมาะสม การดำเนินงานของโครงการนี้สะท้อนให้เห็นถึงการตอบสนองต่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนอย่างชัดเจน การเผยแพร่ความรู้สู่ชุมชนและสังคมภายนอกผ่านการลงพื้นที่และจัดกิจกรรมในโรงเรียน ตอบสนองต่อการศึกษาที่มีคุณภาพ การจัดการขยะและวัสดุอันตราย การรณรงค์ลดใช้พลาสติกและวัสดุใช้ครั้งเดียวทิ้ง และการส่งเสริมการจัดการและคัดแยกขยะ ตอบสนองต่อการผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืน
สิ่งที่โดดเด่นของโครงการนี้คือการออกแบบให้เป็น “ค่ายสิ่งแวดล้อม” ครั้งที่ 20 ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความต่อเนื่องและความมุ่งมั่นในการทำงานด้านสิ่งแวดล้อมของมหาวิทยาลัยขอนแก่น การใช้แนวคิด “KIDS Hero Camp บอกรักษ์โลก บอกลาขยะ” ช่วยสร้างแรงบันดาลใจให้แก่เยาวชนให้รู้สึกว่าตนเองเป็นฮีโร่ที่สามารถช่วยรักษาโลกได้ ซึ่งเป็นการสร้างแรงจูงใจและความภาคภูมิใจในการเป็นส่วนหนึ่งของการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม
การมีผู้เข้าร่วมโครงการทั้งสิ้น 96 คน ประกอบด้วยนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายและแกนนำสภานักเรียน โรงเรียนพระยืนวิทยาคาร จำนวน 60 คน และนักศึกษาชั้นปีที่ 2 สาขาวิชาสังคมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ จำนวน 36 คน ทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกลุ่มวัยที่แตกต่างกัน และสร้างการเรียนรู้แบบเพียร์ทูเพียร์ที่มีประสิทธิภาพ
รูปแบบการดำเนินงานเน้นการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมและการปฏิบัติจริง ผ่านกิจกรรมค่ายที่จัดขึ้นเป็นเวลา 2 วัน 1 คืน ซึ่งช่วยให้ผู้เข้าร่วมได้มีเวลาเพียงพอในการเรียนรู้และฝึกปฏิบัติอย่างเข้มข้น การจัดกิจกรรมที่โรงเรียนพระยืนวิทยาคารทำให้สามารถศึกษาปัญหาจริงที่เกิดขึ้นและหาแนวทางแก้ไขที่เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่ การที่โครงการนี้เชื่อมโยงกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ทำให้การเรียนรู้มีความหมายและสอดคล้องกับมาตรฐานการศึกษา ช่วยให้นักเรียนได้เรียนรู้นอกห้องเรียนและประยุกต์ใช้ความรู้ในสถานการณ์จริง
ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจากโครงการนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาจิตสำนึกสิ่งแวดล้อมในเยาวชน นักเรียนที่เข้าร่วมโครงการได้รับความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาสิ่งแวดล้อมและผลกระทบที่เกิดขึ้นจากขยะ พร้อมทั้งได้เรียนรู้วิธีการจัดการขยะแต่ละประเภทอย่างถูกต้อง การคัดแยกขยะให้เหมาะสม และการนำขยะมาสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ที่มีประโยชน์ การที่นักเรียนได้ฝึกปฏิบัติการสร้างผลิตภัณฑ์จากขยะช่วยให้เห็นคุณค่าของสิ่งที่เคยถือว่าไร้ประโยชน์ และเข้าใจหลักการเศรษฐกิจหมุนเวียนที่เน้นการใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด การได้เรียนรู้ผ่านการลงมือทำจริงช่วยให้ความรู้ติดตัวและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
สำหรับนักศึกษาสาขาวิชาสังคมศึกษา การเข้าร่วมโครงการนี้ช่วยให้ได้รับประสบการณ์การดำเนินโครงการความร่วมมือระหว่างโรงเรียนและชุมชนในการพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน ได้ฝึกฝนทักษะการบริหารจัดการ การทำงานร่วมกับผู้อื่น และการถ่ายทอดความรู้ ซึ่งเป็นทักษะที่จำเป็นสำหรับการประกอบวิชาชีพครูในอนาคต
ผลกระทบระยะยาวของโครงการนี้จะขยายไปสู่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมและจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อมในวงกว้าง เมื่อนักเรียนที่เข้าร่วมโครงการกลับไปยังครอบครัวและชุมชน พวกเขาจะเป็นตัวแทนในการเผยแพร่ความรู้และปลูกฝังจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อมให้แก่คนรอบข้าง การที่มีแกนนำสภานักเรียนเข้าร่วมด้วยจะช่วยให้เกิดการขับเคลื่อนกิจกรรมด้านสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนอย่างต่อเนื่อง การสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยกับโรงเรียนและชุมชนผ่านโครงการนี้ยังช่วยสร้างแบบอย่างของการทำงานร่วมกันเพื่อแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม ซึ่งสามารถขยายผลไปยังพื้นที่อื่นๆ ได้ การมีส่วนร่วมของชุมชนในการดูแลสิ่งแวดล้อมจะช่วยให้เกิดการแก้ไขปัญหาที่ยั่งยืนและมีประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ การที่โครงการนี้เป็นครั้งที่ 20 แสดงให้เห็นถึงความต่อเนื่องและการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะช่วยสะสมประสบการณ์และพัฒนารูปแบบการดำเนินงานให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น การที่มีการติดตามและประเมินผลอย่างต่อเนื่องจะช่วยให้สามารถปรับปรุงและพัฒนาโครงการให้ตอบสนองต่อความต้องการของสังคมได้อย่างแท้จริง
โครงการ “ค่ายสิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 20 ‘KIDS Hero Camp บอกรักษ์โลก บอกลาขยะ'” จึงเป็นมากกว่าการจัดกิจกรรมเพื่อสร้างความรู้ด้านสิ่งแวดล้อม แต่เป็นการลงทุนเพื่อสร้างผู้นำการเปลี่ยนแปลงด้านสิ่งแวดล้อมในอนาคต ผ่านการปลูกฝังจิตสำนึก การสร้างทักษะ และการสร้างเครือข่ายความร่วมมือ ซึ่งจะช่วยให้เกิดการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืนและมีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับพันธกิจของมหาวิทยาลัยขอนแก่นในการเป็นสถาบันที่มุ่งมั่นสร้างสรรค์องค์ความรู้และบริการวิชาการเพื่อการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
ลิงก์ข่าว, เพจ Facebook หรือสื่ออื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เพจ : ค่ายอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ผู้ให้ข้อมูลติดต่อกลับ รศ.ดร.วายุ กาญจนศร รองคณบดีคณะศึกษาศาสตร์ ฝ่ายกิจการนักศึกษา และสังคมยั่งยืน wayukan@kku.ac.th
