การจัดฝึกอบรมโครงการต่างๆเพื่อให้ทุกคนเข้าถึงบริการพื้นฐาน
มหาวิทยาลัยขอนแก่นมีการจัดอบรมโครงการต่างๆให้แก่ชุมชนเพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจและการเข้าถึงบริการพื้นฐานครอบคลุมด้านสุขภาพ อาหาร พลังงาน การจัดทำระบบบัญชี การใช้ประโยชน์จากทรัพยากรในท้องถิ่น เป็นต้น โดยในปี 2568 มหาวิทยาลัยขอนแก่น มีผลการดำเนินการ ดังนี้
การอบรมเพื่อให้ความรู้พื้นฐานด้านการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ
วันที่ 1 ตุลาคม 2568 คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น นำโดย รองศาสตราจารย์ ดร.มยุรี ลี่ทองอิน ประธานโครงการ ฟิตกาย บริหารสมอง ชะลอความเสื่อม ครบรอบ 60 ปี มข. พร้อมด้วยอาจารย์สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุ และบุคลากรคณะพยาบาลศาสตร์ ร่วมเป็นวิทยากรในหัวข้อ การสร้างเสริมสุขภาพ ดูแลสุขภาพแบบองค์รวม และโรคสมองเสื่อม มุ่งให้ความรู้ด้านการป้องกันและชะลอปัญหาสำคัญที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ นอกจากนี้ยังมีการจัดกิจกรรมเสริม ได้แก่ บูธตรวจคัดกรองสุขภาพ การประเมินสุขภาพสมอง เกมบริหารสมองเพื่อชะลอความเสื่อม
กิจกรรมดังกล่าวจัดขึ้นในโครงการ ฝึกอบรมเพิ่มศักยภาพให้กับผู้สูงอายุในเขตพื้นที่จังหวัดขอนแก่น ภายใต้แนวคิด “ความใฝ่ฝัน คุณภาพชีวิตที่ดี และสิทธิอันพึงมีของเรา” ประจำปี 2568 โดยได้รับเกียรติจาก นายวัฒนา ช่างเหลา นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดขอนแก่น เป็นประธานเปิดงาน ณ ห้องศรีจันทร์บอลรูม โรงแรมเจริญธานี อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ซึ่งมีผู้สูงอายุและประชาชนผู้สนใจกว่า 500 คนเข้าร่วม
ความรู้พื้นฐานด้านการทำบัญชีฟาร์มให้เกษตรกร
การจัดทำบัญชีฟาร์ม เสริมความรู้เกษตรกรศูนย์กำจัดศัตรูพืชบ้านโนนข่า จ.ขอนแก่น
การจัดการทางการเงินที่ดีมักเป็นปัจจัยสำคัญที่แยกระหว่างความสำเร็จกับความล้มเหลว แต่เกษตรกรไทยจำนวนมากยังขาดความรู้และทักษะในการจัดทำบัญชีฟาร์มที่เป็นระบบ ส่งผลให้ไม่สามารถวิเคราะห์ต้นทุน กำไร และวางแผนการผลิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้เล็งเห็นความสำคัญของปัญหานี้ จึงได้จัดกิจกรรม “การจัดทำบัญชีฟาร์ม เสริมความรู้เกษตรกรศูนย์กำจัดศัตรูพืชบ้านโนนข่า จ.ขอนแก่น” ขึ้น เมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2568 ณ ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนบ้านโนนข่า ตำบลวังแสง อำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น
กิจกรรมนี้ได้รับการออกแบบอย่างพิถีพิถันเพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้ทางการจัดทำรายรับรายจ่ายในการดำเนินงานในพืชแต่ละชนิดของเกษตรกรแต่ละท่าน โดยมีเกษตรกรจำนวน 15 คน เข้าร่วมรับการอบรม ผู้เข้าร่วมได้รับความรู้เชิงปฏิบัติเกี่ยวกับการบันทึกข้อมูลทางการเงินของฟาร์มอย่างเป็นระบบ ตั้งแต่การคำนวณต้นทุนการผลิต การติดตามรายได้จากการขายผลผลิต การวิเคราะห์กำไรขาดทุน ไปจนถึงการวางแผนการลงทุนและการจัดการความเสี่ยงทางการเงิน
การดำเนินงานครั้งนี้สะท้อนให้เห็นถึงการตอบสนองต่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนด้านการขจัดความยากจนอย่างชัดเจน การให้ความรู้ด้านการจัดการทางการเงินแก่เกษตรกรเป็นการสนับสนุนผู้ประกอบการใหม่และสตาร์ทอัพในชุมชน เนื่องจากทักษะการจัดทำบัญชีฟาร์มจะช่วยให้เกษตรกรสามารถบริหารจัดการธุรกิจการเกษตรของตนได้อย่างมืออาชีพมากขึ้น สร้างรากฐานที่แข็งแกร่งสำหรับการพัฒนาเป็นผู้ประกอบการที่ประสบความสำเร็จ
รูปแบบการดำเนินงานเน้นการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม โดยใช้ตัวอย่างจริงจากการทำเกษตรของเกษตรกรในพื้นที่ ทำให้ผู้เข้าร่วมสามารถเข้าใจและนำไปประยุกต์ใช้ได้อย่างเป็นรูปธรรม การอบรมครอบคลุมทั้งทฤษฎีและการปฏิบัติ โดยมีการสาธิตวิธีการจัดทำบัญชีฟาร์มในรูปแบบต่างๆ ทั้งแบบเขียนมือและการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเบื้องต้น เพื่อให้เกษตรกรสามารถเลือกใช้วิธีการที่เหมาะสมกับความสามารถและสภาพแวดล้อมของตนเอง
ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจากกิจกรรมนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกร เกษตรกรทั้ง 15 คน ที่เข้าร่วมอบรมได้นำความรู้ที่ได้รับไปใช้ในการบันทึกบัญชีฟาร์มของตนเอง ส่งผลให้สามารถติดตามและวิเคราะห์ผลการดำเนินงานของฟาร์มได้อย่างชัดเจน การมีข้อมูลทางการเงินที่แม่นยำช่วยให้เกษตรกรสามารถวางแผนลดรายจ่ายที่ไม่จำเป็น ปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิต และหาวิธีการเพิ่มรายได้จากการขายผลผลิตหรือการสร้างมูลค่าเพิ่ม
การที่เกษตรกรมีความรู้ด้านการจัดการทางการเงินจะช่วยเสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจในระดับครัวเรือน เมื่อสามารถวางแผนการผลิตและการใช้จ่ายได้อย่างเหมาะสม จะช่วยลดความเสี่ยงจากการขาดทุนและเพิ่มโอกาสในการสร้างกำไร ผลที่ตามมาคือเกษตรกรมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น มีรายได้ที่เพิ่มขึ้นและมั่นคงมากขึ้น
ผลกระทบระยะยาวของกิจกรรมนี้จะขยายไปสู่ชุมชนในวงกว้าง เมื่อเกษตรกรที่ได้รับความรู้นำไปถ่ายทอดให้แก่เกษตรกรรายอื่นในชุมชน จะเกิดการแพร่กระจายของความรู้ด้านการจัดการทางการเงินในภาคเกษตร การที่เกษตรกรในชุมชนมีความรู้ด้านการจัดทำบัญชีฟาร์มจะช่วยยกระดับมาตรฐานการบริหารจัดการฟาร์มในพื้นที่ ส่งผลให้เกิดการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืน
นอกจากนี้ การที่เกษตรกรสามารถบริหารจัดการฟาร์มได้อย่างมีประสิทธิภาพยังส่งผลดีต่อสิ่งแวดล้อม เนื่องจากการวางแผนการใช้ปัจจัยการผลิตอย่างเหมาะสมจะช่วยลดการใช้ทรัพยากรที่ไม่จำเป็น ลดของเสียจากการผลิต และเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ที่ดินและน้ำ
กิจกรรม “การจัดทำบัญชีฟาร์ม เสริมความรู้เกษตรกรศูนย์กำจัดศัตรูพืชบ้านโนนข่า จ.ขอนแก่น” จึงเป็นมากกว่าการอบรมทางเทคนิค แต่เป็นการปูทางสู่การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตของเกษตรกรไทยให้มีความมั่นคงและยั่งยืนมากขึ้น ผ่านการเสริมสร้างความรู้และทักษะที่จำเป็นสำหรับการเป็นผู้ประกอบการเกษตรที่ประสบความสำเร็จในยุคปัจจุบัน ซึ่งสอดคล้องกับพันธกิจของมหาวิทยาลัยขอนแก่นในการสร้างสรรค์องค์ความรู้เพื่อการพัฒนาชุมชนและสังคมอย่างยั่งยืน
การฝึกอบรมปฏิบัติการสำรวจและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่น
วันที่ 28 มกราคม 2568 วันที่สองของการฝึกอบรมปฏิบัติการสำรวจและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่น หลักสูตร 6 งานฐานทรัพยากรท้องถิ่น ระว่างวันที่ 27 – 30 มกราคม 2568 มหาวิทยาลัยขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น โดยมีกิจกรรมการฝึกปฏิบัติการการสำรวจเก็บรวบรวมและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่น 9 ใบงาน ณ วัดนทีตีรสถิตย์ บ้านเปือย ตำบลบ้านกง อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น โดยมี นายธนพิสิฐ ใจกว้าง นายกองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านกง ให้เกียรติกล่าวต้อนรับ นอกจากนี้ยังได้รับความอนุเคราะห์จาก ผู้ใหญ่บ้าน ผู้นำชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน และชาวบ้าน บ้านเปือย ตำบลบ้านกง จังหวัดขอนแก่น ในการให้ข้อมูลแก่ผู้เข้ารับการฝึกอบรม งานสำรวจเก็บรวบรวมทรัพยากรท้องถิ่น 9 ใบงาน
จากนั้น ผู้เข้าอบรมทั้ง 3 กลุ่ม ได้ร่วมกันเรียบเรียงและสรุปข้อมูลจากการลงพื้นที่สำรวจเก็บรวบรวมข้อมูล เพื่อนำเสนอผลการสำรวจเก็บรวบรวมและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่น 9 ใบงานในวัดถัดไป
นวัตกรรมดินปลูกจากผงถ่านพลังงานเพื่อการฟื้นฟูดินกรดสู่ความยั่งยืนของชุมชนบ้านค้อ
ในพื้นที่เทศบาลตำบลบ้านค้อ อำเภอเมืองขอนแก่น ปัญหาดินกรดและดินแน่นทึบจากการใช้ปุ๋ยเคมีอย่างต่อเนื่องกลายเป็นอุปสรรคสำคัญต่อการเพาะปลูกมันสำปะหลัง ผลผลิตที่ลดลงส่งผลกระทบต่อรายได้ของเกษตรกรและความมั่นคงทางอาหารของชุมชน
คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ร่วมกับเทศบาลตำบลบ้านค้อพัฒนาโครงการปรับปรุงคุณภาพดินกรดภายใต้พระราชดำริโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช โดยสร้างสรรค์นวัตกรรมสารบำรุงดินจากวัสดุเหลือทิ้งในท้องถิ่น การนำผงถ่านซึ่งหาได้ง่ายและราคาประหยัดมาผสมผสานกับปุ๋ยคอกและจุลินทรีย์พื้นถิ่น เป็นแนวทางแก้ไขปัญหาที่ตอบสนองต่อความต้องการของชุมชน
กระบวนการดำเนินงานเริ่มจากการสำรวจความต้องการของเกษตรกร 5 ครัวเรือนและการวิเคราะห์คุณภาพดิน ตามด้วยการอบรมถ่ายทอดความรู้การผลิตผงถ่านและเทคนิคการใช้งาน การศึกษาวิจัยเพื่อหาสภาวะที่เหมาะสมในการปรับปรุงดินกรดด้วยผงถ่านผสมปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 รวมถึงการทดสอบเปอร์เซ็นต์การงอกและวัดปัจจัยทางกายภาพ เคมี และจุลชีววิทยา
โครงการนี้สะท้อนการขจัดความยากจนผ่านการช่วยเหลือเกษตรกรรายย่อยให้สามารถเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต เมื่อดินกรดถูกปรับปรุงให้มีค่า pH ที่เหมาะสมต่อการปลูกมันสำปะหลัง ผลผลิตที่เพิ่มขึ้นนำไปสู่รายได้ที่มั่นคงและสร้างงานที่มีคุณค่า การพัฒนาสูตรสำเร็จของผลิตภัณฑ์สารบำรุงดินเปิดโอกาสให้ชุมชนสร้างมูลค่าเพิ่มจากวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตรและพัฒนาเป็นธุรกิจชุมชน ด้านความมั่นคงทางอาหาร การถ่ายทอดองค์ความรู้เกี่ยวกับการปรับปรุงคุณภาพดินและเทคนิคการเพาะปลูกที่เหมาะสมช่วยเสริมสร้างความเข้าใจในการผลิตอาหารที่ยั่งยืน การเผยแพร่ความรู้สู่ชุมชนและสังคมภายนอกผ่านการลงพื้นที่และการจัดทำคู่มือการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนสร้างผลกระทบเชิงบวกที่ขยายวงกว้าง โครงการสนับสนุนการสร้างเมืองและชุมชนที่ยั่งยืนผ่านการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์จากทรัพยากรท้องถิ่นอย่างชาญฉลาด การแปรรูปวัสดุเหลือทิ้งให้กลายเป็นทรัพยากรที่มีค่าไม่เพียงลดปัญหาสิ่งแวดล้อม แต่ยังสร้างวงจรเศรษฐกิจหมุนเวียนในชุมชน
ผลสำเร็จที่เป็นรูปธรรมประกอบด้วยการพัฒนาสูตรสำเร็จของผลิตภัณฑ์สารบำรุงดิน 1 เรื่อง การสร้างเกษตรกรต้นแบบ 2 ครัวเรือน และคู่มือการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนและวิธีการแก้ไขปัญหาดินกรด 1 ชุด ซึ่งเป็นมรดกทางปัญญาที่สามารถขยายผลไปยังพื้นที่อื่นได้อย่างกว้างขวาง การฟื้นฟูดินกรดให้กลับมามีคุณภาพที่เหมาะสมต่อการเพาะปลูกไม่เพียงแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า แต่ยังสร้างรากฐานที่มั่นคงสำหรับการพัฒนาทางการเกษตรอย่างยั่งยืนของชุมชนบ้านค้อ
มหาวิทยาลัยขอนแก่นจัดกิจกรรมส่งเสริมการอนุรักษ์ป่าไม้ในโรงเรียน สร้างจิตสำนึกเยาวชนร่วมดูแลทรัพยากรธรรมชาติ
รศ.ดร.อโนมา ดงแสนสุข อจารย์ประจำสาขาวิชาพืชไร่ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ร่วมกับ ศูนย์ประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จัดกิจกรรมส่งเสริมการอนุรักษ์ป่าไม้ในโรงเรียน ภายใต้งานสนองพระราชดำริ โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) ณ โรงเรียนศรีสังวาลย์ จังหวัดขอนแก่น ในวันศุกร์ที่ 4 กรกฎาคม 2568
กิจกรรมในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการปลูกป่า เพิ่มพื้นที่สีเขียวภายในโรงเรียน และปลูกฝังจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ให้กับเยาวชน โดยเปิดโอกาสให้นักเรียนและครูผู้สอนได้เรียนรู้ขั้นตอนการปลูกและดูแลต้นไม้ รวมถึงรู้จักชื่อและคุณประโยชน์ของพรรณไม้ต่าง ๆ ที่มีในโรงเรียน ในช่วงเช้า เริ่มต้นด้วยการกล่าวแนะนำโครงการโดย รศ.ดร.อโนมา ดงแสนสุข และกล่าวเปิดงานโดย นายศุภชัย ประเสริฐนู ผู้อำนวยการโรงเรียนศรีสังวาลย์ จากนั้นผู้เข้าร่วมกิจกรรมได้ร่วมกันปลูกต้นไม้ในพื้นที่โรงเรียน เพื่อเป็นสัญลักษณ์ของการอนุรักษ์และการมีส่วนร่วม ต่อด้วยกิจกรรมเชิงปฏิบัติการด้านการปลูกป่า โดย นางสุจิตตา อ่อนหวาน นักวิชาการป่าไม้ชำนาญการ และ นางสาวชีรลักษณ์ สิทธิสาร นักวิชาการป่าไม้ปฏิบัติการ จากสำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ 7 (ขอนแก่น) ถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับการเตรียมพื้นที่ปลูกกล้าไม้ วิธีการปลูกและดูแลรักษาต้นไม้หลังปลูก ช่วงบ่าย นักเรียนได้เข้าร่วมกิจกรรม “ล่าไม้มหาสนุก รู้จักพรรณไม้ในโรงเรียน” โดยมี ผศ.ดร.นฤมล แก้วจำปา จากคณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ รศ.ดร.อโนมา ดงแสนสุข เป็นวิทยากรร่วมกันบรรยายถึงชนิดและคุณประโยชน์ของพรรณไม้ต่าง ๆ พร้อมกิจกรรมเกมและสันทนาการ สร้างความรู้และความสนุกสนานให้กับเยาวชนเป็นอย่างยิ่ง
กิจกรรมในครั้งนี้สะท้อนถึงความมุ่งมั่นของมหาวิทยาลัยขอนแก่นในการสนองงานตามพระราชดำริ อพ.สธ. และส่งเสริมให้เยาวชนมีจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ พร้อมขับเคลื่อนองค์ความรู้สู่โรงเรียนและชุมชนอย่างเป็นรูปธรรม
