สหภาพการจ้างงาน
มหาวิทยาลัยขอนแก่น มีการจัดตั้งสภาพพนักงานมหาวิทยาลัยขอนแก่น เพื่อเป็นองค์กรตัวแทนของพนักงานมหาวิทยาลัย ทำหน้าที่เป็นปากเป็นเสียงในการเจรจาต่อรองกับผู้บริหาร เพื่อเรียกร้องและปกป้องสิทธิประโยชน์ของสมาชิก เช่น การปรับปรุงโครงสร้างเงินเดือน การเพิ่มสวัสดิการ และการปรับปรุงสภาพการจ้างงานให้เป็นธรรมยิ่งขึ้น การมีอยู่ของสหภาพเป็นเครื่องยืนยันว่า มข. เป็นองค์กรที่เปิดกว้างและเคารพในกระบวนการแรงงานสัมพันธ์ตามระบอบประชาธิปไตย หากบุคลากรไม่ได้รับความเป็นธรรม จะมีช่องทางในการร้องเรียนผ่าน “คณะกรรมการพิจารณาเรื่องร้องทุกข์” ของมหาวิทยาลัย ซึ่งเป็นกลไกภายในที่ทำหน้าที่ไกล่เกลี่ยและหาข้อยุติอย่างเป็นธรรม เนื่องจากมหาวิทยาลัยขอนแก่น เป็นองค์กรใหม่ มีบุคลากรหลากหลายกลุ่ม ทั้งประเภทพนักงานมหาวิทยาลัย ข้าราชการ ลูกจ้าง และหากจำแนกตามประเภทบุคลากรจะพบว่ามีทั้งบุคลากรที่เป็นคนไทยและคนต่างชาติเป็นเพศชายและหญิงรวมถึงกลุ่มที่ถูกมองข้าม
ก่อตั้ง : มหาวิทยาลัยขอนแก่นมีการปรับเปลี่ยนเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2558 โดยมาตรา 26 แห่งพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยขอนแก่น พ.ศ. 2558 กำหนดให้มีสภาพนักงาน ประกอบด้วยประธานกรรมการและกรรมการซึ่งเลือกจากพนักงานมหาวิทยาลัย และมาตรา 83 กำหนดให้ข้าราชการและลูกจ้างประจำมีส่วนร่วมในกิจการของสภาพนักงานโดยเท่าเทียมกับพนักงานมหาวิทยาลัยด้วย และเมื่อมีการออกข้อบังคับมหาวิทยาลัยขอนแก่น ว่าด้วยสภาพนักงาน พ.ศ. 2558 และ ข้อบังคับมหาวิทยาลัยขอนแก่น ว่าด้วยสภาพนักงาน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560 ขึ้น กำหนดให้มีการเลือกตั้งกรรมการสภาพนักงาน คณะกรรมการสภาพนักงานมีวาระดำรงตำแหน่ง 3 ปี ซึ่งเลือกจากพนักงานมหาวิทยาลัยประเภทวิชาการ จำนวน 15 คน และเลือกจากพนักงานมหาวิทยาลัยประเภทสนับสนุน จำนวน 15 คน รวมเป็น 30 คน เพื่อให้เป็นตัวแทนของบุคลากรมหาวิทยาลัย ทำหน้าที่แทนทั้งสภาคณาจารย์ และสภาข้าราชการ พนักงานและลูกจ้าง โดยคณะกรรมการสภาพนักงานชุดแรกมีวาระการทำงานเมื่อวันที่ 28 มกราคม 2559 ดังนั้นจึงได้ยึดถือให้วันที่ 28 มกราคมของทุกปี เป็นวันสถาปนาสภาพนักงานมหาวิทยาลัยขอนแก่น
ปัจจุบันสภาพนักงานตั้งอยู่ เลขที่ 123 หมู่ 16 อาคารแก่นกาลพฤกษ์ ชั้น 2 (FM103) มหาวิทยาลัยขอนแก่น ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น รหัสไปรษณีย์ 40002 โทรศัพท์ 0-43202840 การบริหาร
วิสัยทัศน์ : “เป็นที่พึ่งของบุคลากรและส่งเสริมองค์กรแห่งความสุข”
อำนาจหน้าที่ : (ข้อ 9 ของข้อบังคับมหาวิทยาลัยขอนแก่น ว่าด้วยสภาพนักงาน พ.ศ. 2558)
(1) เสนอแนะและให้คําปรึกษาแก่สภามหาวิทยาลัยและอธิการบดีในการบริหารกิจการทั้งปวงของมหาวิทยาลัย
(2) ส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างมหาวิทยาลัยกับพนักงานมหาวิทยาลัย และระหว่างพนักงานมหาวิทยาลัยด้วยกัน
(3) ปฏิบัติหน้าที่อื่นตามที่สภามหาวิทยาลัยหรืออธิการบดีมอบหมาย
พันธกิจ : 1. ให้คำปรึกษา เสนอแนะการบริหารและการพัฒนามหาวิทยาลัยแก่อธิการบดี และสภามหาวิทยาลัยส่งเสริมและสนับสนุน
2. การพัฒนาศักยภาพของบุคลากรให้มีความก้าวหน้าในตำแหน่งหน้าที่ของตน
3. เป็นศูนย์กลางการรับฟังข้อคิดเห็น ข้อเสนอแนะ เรื่องร้องทุกข์ของบุคลากร และติดตามผลการดำเนินงาน เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมแก่ทุกฝ่าย พิทักษ์สิทธิ์
4. พัฒนาระบบสวัสดิการของบุคลากรเสริมสร้าง
5. ประสานความร่วมมือระหว่างบุคลากรรวมถึงองค์กร ทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย
คณะกรรมการสภาพนักงานประกอบด้วยสมาชิก 30 คน แบ่งเป็นพนักงานมหาวิทยาลัยประเภทวิชาการ 15 คน และประเภทสนับสนุน 15 คน โดยมีวาระการดำรงตำแหน่ง 3 ปี
ผลการดำเนินงานของสภาพนักงานปี พ.ศ.2568
1.เสนอปรับอัตราค่าจ้างลูกจ้างของมหาวิทยาลัย (เริ่ม 1 ต.ค. 2568) โดยแต่งตั้งผู้เชี่ยวชาญวิเคราะห์ปรับฐานเงินเดือนพนักงานมหาวิทยาลัย และได้รับการพิจารณาเห็นชอบอนุมัติหลักการจากสภามหาวิทยาลัยขอนแก่น เรียบร้อย
2.จัดสัมมนาเพื่อการพัฒนาสวัสดิการพนักงานมหาวิทยาลัยที่ครอบคลุมพนักงานมหาวิทยาลัยทุกประเภท ทั้งบุคลากรชาวไทยและชาวต่างชาติ
3.สภาพนักงาน มข. เข้าร่วมประชุม ปอมท. และ ปขมท. แลกเปลี่ยนเรียนรู้และขับเคลื่อนประเด็นสำคัญระดับชาติ เช่น การพัฒนาระบบสวัสดิการและค่าจ้างของพนักงานมหาวิทยาลัย วันที่ 18–20 กรกฎาคม 2568 ณ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
4.สภาพนักงานจัดอบรม “การเขียนผลงานเชิงวิเคราะห์จากงานประจำ” ระยะที่ 1 เพื่อ “ส่งเสริมความก้าวหน้าทางวิชาการ บุคลากรประเภทสนับสนุน มข.” ภายใต้หัวข้อ การประเมินผลงานวิชาการและจริยธรรมจรรยาบรรณวิชาชีพ ของบุคลากรสายวิชาชีพเฉพาะระดับชำนาญการ ชำนาญการพิเศษและเชี่ยวชาญ) และทีมงาน ถ่ายทอดเทคนิคการจัดทำ “ผลงานเชิงวิเคราะห์จากงานประจำ” อย่างเป็นระบบและเข้าใจง่าย
5.สภาพนักงาน จัดกิจกรรมสัญจรเพื่อพบตัวแทนผู้บริหารและบุคลากรทุกคณะ เพื่อรับฟังความคิดเห็น และนำเสนอนโยบายการพัฒนาบุคลากรในด้านต่างๆ
