APEC Lesson Study 2.0 การปฏิวัติการศึกษาด้วยการคิดเชิงคำนวณแบบไร้เทคโนโลยี
การพัฒนาทักษะการคิดเชิงคำนวณกลับไม่จำเป็นต้องพึ่งพาเทคโนโลยีเสมอไป แนวคิด “Unplugged Computational Thinking” ได้กลายเป็นเครื่องมือทรงพลังในการปลูกฝังทักษะการคิดที่จำเป็นสำหรับศตวรรษที่ 21 โดยไม่ต้องใช้คอมพิวเตอร์ เมื่อวันที่ 24-25 พฤศจิกายน 2567 สถาบันวิจัยและพัฒนาวิชาชีพครูสำหรับอาเซียน มหาวิทยาลัยขอนแก่น ร่วมกับเครือข่ายพันธมิตรที่แข็งแกร่ง ประกอบด้วย มูลนิธิการศึกษาเพื่อการพัฒนาทักษะการคิด สมาคมคณิตศาสตรศึกษา สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม และศูนย์วิจัยคณิตศาสตรศึกษา ได้จัดการประชุมวิชาการระดับนานาชาติ APEC Lesson Study 2.0: Unplugged Computational Thinking in APEC Economies เพื่อยกระดับการศึกษายุคดิจิทัลด้วยวิธีการที่เรียบง่ายแต่ลึกซึ้ง
การเดินทางของโครงการนี้เริ่มต้นจากความร่วมมือที่ยาวนานเกือบ 20 ปีระหว่างมหาวิทยาลัยขอนแก่นและสำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ในการดำเนินโครงการพัฒนาทักษะการคิดในศตวรรษที่ 21 เริ่มต้นจาก APEC Lesson Study 1.0 ในปี พ.ศ. 2549 ที่มุ่งเน้นการพัฒนานวัตกรรมการคิด และต่อยอดสู่ APEC Lesson Study 2.0 ในปี พ.ศ. 2561 ที่เน้น Computational and Statistical Thinking in Digital Era เพื่อรองรับการประยุกต์ใช้ Data Science และ AI ในวงการศึกษา
ความต่อเนื่องและการพัฒนาของโครงการนี้สะท้อนถึงความมุ่งมั่นในการพัฒนาการศึกษาในประเทศไทยและภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกอย่างยั่งยืน การที่โครงการสามารถดำเนินต่อเนื่องมาเกือบ 2 ทศวรรษแสดงให้เห็นถึงคุณค่าและความสำคัญของนวัตกรรมการศึกษาที่เกิดขึ้น
การประชุมวิชาการครั้งนี้ได้รับความสนใจอย่างมากจากบุคลากรทางการศึกษาและผู้สนใจกว่า 130 คน ที่มาร่วมแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ การมีส่วนร่วมในระดับนี้แสดงให้เห็นถึงความต้องการและความสำคัญของการพัฒนาทักษะการคิดเชิงคำนวณในระบบการศึกษาไทย รูปแบบการดำเนินงานของการประชุมครั้งนี้ได้รับการออกแบบอย่างรอบคอบ เริ่มต้นด้วยการบรรยายพิเศษโดยผู้เชี่ยวชาญทั้งชาวไทยและต่างประเทศ ที่นำเสนอองค์ความรู้และแนวโน้มการพัฒนาทักษะการคิดเชิงคำนวณในระดับสากล หัวใจสำคัญของงานคือกิจกรรมการเปิดชั้นเรียน 3 ระดับ ที่แต่ละระดับมีจุดเน้นเฉพาะตัว ระดับแรกเน้นการคิดเชิงสร้างสรรค์ (Creative Thinking) ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญในการพัฒนาความสามารถในการคิดนอกกรอบและหาทางออกใหม่ๆ ระดับที่สองคือ Unplugged Computational Thinking ที่เป็นแก่นหลักของงานครั้งนี้ โดยสอนให้ผู้เรียนเข้าใจหลักการของการคิดเชิงคำนวณโดยไม่ต้องใช้คอมพิวเตอร์ ผ่านกิจกรรมที่เรียบง่ายแต่มีประสิทธิภาพ และระดับสุดท้ายเป็นการประยุกต์ใช้ Computational Thinking ในชีวิตประจำวัน ซึ่งช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจว่าทักษะเหล่านี้สามารถนำไปใช้ในสถานการณ์จริงได้อย่างไร
การประชุมครั้งนี้สะท้อนถึงการศึกษาที่มีคุณภาพผ่านการส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตของครูและบุคลากรทางการศึกษา การพัฒนาทักษะการคิดเชิงคำนวณ การคิดเชิงวิพากษ์ และการแก้ปัญหาจะช่วยให้ครูสามารถสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีคุณภาพให้กับนักเรียน นอกจากนี้ยังเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของความร่วมมือเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ผ่านการจัดเวทีเสวนาข้ามภาคส่วนและการแลกเปลี่ยนแนวปฏิบัติที่ดีระหว่างสถาบันและองค์กรต่างๆ ทั้งในประเทศและต่างประเทศ
กลุ่มผู้ได้รับประโยชน์จากการประชุมครั้งนี้มีความหลากหลายและครอบคลุม เริ่มต้นจากครูผู้สอนระดับประถมศึกษาที่จะสามารถนำแนวทางปฏิบัติไปใช้จริงในห้องเรียน นักเรียนในกลุ่ม APEC ที่จะได้รับการพัฒนาทักษะการคิดเชิงคำนวณและทักษะศตวรรษที่ 21 และบุคลากรทางการศึกษาที่สนใจนำแนวคิดไปประยุกต์ใช้ในระบบการศึกษา
ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการประชุมครั้งนี้มีความลึกซึ้งและยั่งยืน ครูที่เข้าร่วมจะมีแนวทางปฏิบัติที่สามารถนำไปใช้ในชั้นเรียนจริง การออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนที่พัฒนาทักษะการคิดเชิงคำนวณจะช่วยให้นักเรียนสามารถแสดงทักษะการคิดเชิงวิพากษ์ การแก้ปัญหา และความคิดสร้างสรรค์ผ่านกิจกรรมในชั้นเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพการส่งเสริมการเรียนรู้แบบดิจิทัลที่ผสมผสานกับวิธีการ Unplugged จะทำให้เกิดการเรียนรู้ที่ยั่งยืนในระดับชั้นประถมศึกษา นักเรียนจะสามารถพัฒนาทักษะการคิดเชิงคำนวณและการแก้ปัญหาในชีวิตประจำวันได้อย่างเป็นธรรมชาติ การเรียนรู้แบบนี้จะไม่เพียงแต่เตรียมความพร้อมให้นักเรียนสำหรับยุคดิจิทัล แต่ยังช่วยพัฒนาทักษะการคิดพื้นฐานที่จำเป็นต่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต
การสร้างชุมชนการเรียนรู้ร่วมกันระหว่างครู นักเรียน และผู้เชี่ยวชาญเป็นอีกหนึ่งผลกระทบสำคัญที่เกิดขึ้น การที่ครูได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนประสบการณ์และเรียนรู้จากผู้เชี่ยวชาญจะช่วยสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ที่แข็งแกร่งและยั่งยืน การสนับสนุนการสร้างวัฒนธรรมการสอนที่เน้นการคิดเชิงวิพากษ์ การแก้ปัญหา และความคิดสร้างสรรค์จะเป็นการเปลี่ยนแปลงในระดับระบบที่จะส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาโดยรวม การเกิดขึ้นของเครือข่ายความร่วมมือด้านการศึกษาในกลุ่ม APEC และการสนับสนุนการพัฒนาศตวรรษที่ 21 จะเป็นรากฐานสำคัญในการยกระดับการศึกษาในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก การแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ระหว่างประเทศจะช่วยให้เกิดนวัตกรรมการศึกษาใหม่ๆ ที่สามารถตอบสนองความต้องการของสังคมในยุคปัจจุบัน
ความสำเร็จของ APEC Lesson Study 2.0 ไม่ได้วัดจากจำนวนผู้เข้าร่วมกว่า 130 คนเพียงอย่างเดียว แต่วัดจากคุณภาพของการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นในห้องเรียนและชุมชนการศึกษา การที่ครูสามารถนำแนวทางปฏิบัติไปใช้จริงและสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีคุณภาพให้กับนักเรียนจะเป็นมรดกอันล้ำค่าที่จะส่งผลต่อการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของประเทศในระยะยาว
การประชุมวิชาการ APEC Lesson Study 2.0 ครั้งนี้จึงเป็นมากกว่าการรวมตัวของนักการศึกษา แต่เป็นการปลูกฝังเมล็ดพันธุ์แห่งการเปลี่ยนแปลงที่จะเติบโตและแผ่ขยายไปสู่ห้องเรียนทั่วประเทศ มหาวิทยาลัยขอนแก่นและเครือข่ายพันธมิตรได้พิสูจน์ให้เห็นว่าการศึกษาที่มีคุณภาพและความร่วมมือเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนสามารถสร้างนวัตกรรมการศึกษาที่เรียบง่ายแต่ทรงพลัง และเป็นกุญแจสำคัญในการเตรียมความพร้อมให้กับเด็กไทยสำหรับอนาคตที่เต็มไปด้วยความท้าทายและโอกาสในยุคดิจิทัล
ลิงก์ข่าว, เพจ Facebook หรือสื่ออื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง https://kku.ac.th/th/207598/
นางสาวอภิญญา นิ่มมงคล เบอร์ภายใน 50150 เบอร์โทรศัพท์ 0807537137 Line:goithamnao สังกัดสถาบันวิจัยและพัฒนาวิชาชีพครูสำหรับอาเซียน