นโยบายต่อต้านการเลือกปฏิบัติในสถานที่ทำงาน
เพื่อให้มั่นใจว่าการบริหารทรัพยากรบุคคลของมหาวิทยาลัยขอนแก่นเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ส่งเสริมสภาพแวดสอดคล้องกับทิศทางและกลยุทธ์ของมหาวิทยาลัย และสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนโดยยึดหลักความเท่าเทียม ความยุติธรรม และการไม่เลือกปฏิบัติภายในชุมชนมหาวิทยาลัยที่มีความหลากหลาย มหาวิทยาลัยจึงกำหนดนโยบายเกี่ยวกับความเท่าเทียมด้านทรัพยากรบุคคล จึงมีการประกาศนโยบายต่อต้านการเลือกปฏิบัติอย่างเคร่งครัด รับรองสภาพแวดล้อมที่เคารพและเป็นกลางสำหรับบุคลากรและนักศึกษาทุกคน นโยบายนี้ห้ามการเลือกปฏิบัติโดยเด็ดขาดโดยพิจารณาจากศาสนา สัญชาติ เชื้อชาติ ภูมิหลังทางสังคม เพศ อายุ สถานภาพสมรส สถานภาพครอบครัว รสนิยมทางเพศ หรือความพิการ
มหาวิทยาลัยขอนแก่นต่อต้านการกระทำผิดต่างๆ เช่น การล่วงละเมิดทางเพศ การกลั่นแกล้ง และการละเมิดความเป็นส่วนตัว ซึ่งทั้งหมดนี้ถือเป็นการละเมิดวินัยทางวินัยอย่างร้ายแรง การล่วงละเมิดทางเพศรวมถึงการล่วงละเมิดทางเพศที่ไม่พึงประสงค์หรือพฤติกรรมทางเพศที่ส่งผลกระทบต่อการจ้างงานหรือการศึกษาการกลั่นแกล้งเกี่ยวข้องกับการข่มขู่ซ้ำแล้วซ้ำเล่าด้วยวิธีการต่างๆ จึงได้มีแนวปฏิบัติที่เกี่ยวข้อง ดังนี้
1) ออกประกาศข้อบังคับมหาวิทยาลัยขอนแก่น ว่าด้วย ธรรมาภิบาลของมหาวิทยาลัยขอนแก่น
8.2.3 ข้อบังคับธรรมาภิบาล 2564
กำหนดให้ผู้บริหารและผู้ปฏิบัติทุกคนปฏิบัติตามข้อบังคับมหาวิทยาลัยขอนแก่นว่าด้วยหลักธรรมมาภิบาล โดยเฉพาะ หลักธรรมาภิบาลข้อที่ 7 ความเสมอภาค (Equity) หมายถึง การปฏิบัติงานต้องให้บริการอย่างเท่าเทียมกัน โดยไม่มีการแบ่งแยกด้าน เพศ ถิ่นกําเนิด เชื้อชาติ ความเชื่อทางศาสนา ภาษา อายุ สภาพทางกายหรือสุขภาพ สถานะของบุคคล ฐานะทางเศรษกิจและสังคม การศึกษาและฝึกอบรม และอื่น ๆ โดยข้อบังคับมหาวิทยาลัยกำหนดให้ปฏิบัติตามหลักธรรมาภิบาล 10 ข้อ ดังนี้
(1) หลักประสิทธิภาพ (Efficiency) หมายถึง การปฏิบัติงานต้องใช้ทรัพยากรอย่างประหยัดเกิดผลิตภาพที่คุ้มค่า และบังเกิดประโยชน์สูงสุดต่อมหาวิทยาลัย
(2 หลักประสิทธิผล (Effectiveness) หมายถึง การปฏิบัติงานต้องมีวิสัยทัศน์เชิงยุทธศาสตร์ปฏิบัติหน้าที่ตามพันธกิจให้บรรลุวัตถุประสงค์ขององค์กร มีการวางเป้าหมายการปฏิบัติงานที่ชัดเจนสร้างกระบวนการปฏิบัติงานอย่างเป็นระบบ มีการจัดการความเสี่ยง และมุ้งเน้นผลการปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ
(3) หลักการตอบสนอง (Responsiveness) หมายถึง การปฏิบัติงานอย่างมีคุณภาพ สร้างความเชื่อมั่นไว้วางใจ ตอบสนองความคาดหวังและความต้องการของผู้รับบริการ และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ที่มีความหลากหลายและมีความแตกต่างกันได้อย่างเหมาะสม
(4) หลักความรับผิดชอบ (Accountability) หมายถึง การแสดงความรับผิดชอบในการปฏิบัติหน้าที่ ชี้แจงได้เมื่อมีข้อสงสัย รวมทั้งต้องมีการจัดวางระบบการรายงานความก้าวหน้าและผลสัมฤทธิ์ตามเป้าหมายที่กําหนดไว้
(5) หลักความโปร่งใส (Transparency) หมายถึง การปฏิบัติงานด้วยความซื่อสัตย์สุจริตตรงไปตรงมา และมีการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารที่จําเป็นและเชื่อถือได้
(6) หลักนิติธรรม (Rule of law) หมายถึง การปฏิบัติงานต้องใช้อํานาจของกฎหมาย กฎระเบียบข้อบังคับในการปฏิบัติงานอย่างเคร่งครัด ด้วยความเป็นธรรม ไม่เลือกปฏิบัติ และคํานึงถึงสิทธิและเสรีภาพของผู้รับบริการและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียฝ่ายต่าง ๆ
(7) ความเสมอภาค (Equity) หมายถึง การปฏิบัติงานต้องให้บริการอย่างเท่าเทียมกัน โดยไม่มีการแบ่งแยกด้าน เพศ ถิ่นกําเนิด เชื้อชาติ ความเชื่อทางศาสนา ภาษา อายุ สภาพทางกายหรือสุขภาพ สถานะของบุคคล ฐานะทางเศรษกิจและสังคม การศึกษาและฝึกอบรม และอื่น ๆ
(8) หลักการมีส่วนร่วม (Participation) หมายถึง การปฏิบัติงานต้องรับฟังความคิดเห็นของทุกฝ่ายและเปิดโอกาสให้ทุกฝ่ายมีส่วนร่วมในการรับรู้ เรียนรู้ ทําความเข้าใจ ร่วมแสดงทัศนะ ร่วมเสนอปัญหาหรือประเด็นที่สําคัญ ทั้งนี้ ต้องมีความพยายามในการแสวงหาฉันทามติหรือข้อตกลงร่วมกันระหว่างกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะกลุ่มที่ได้รับผลกระทบโดยตรง
(9) การกระจายอํานาจ (Decentralization) หมายถึง การปฏิบัติงานควรมีการมอบอํานาจและกระจายความรับผิดชอบในการตัดสินใจ ให้แก่ผู้ปฏิบัติงานในระดับต่าง ๆ อย่างเหมาะสม
(10) หลักคุณธรรมและจริยธรรม (Morality/Ethics) หมายถึง การปฏิบัติงานต้องมีจิตสํานึกความรับผิดชอบในการปฏิบัติหน้าที่ให้เป็นไปอย่างมีศีลธรรม คุณธรรม และตรงตามความคาดหวังของสังคม รวมทั้งยึดมั่นในค่านิยมหลักของมาตรฐานจริยธรรมสําหรับเจ้าหน้าที่ของรัฐ ประมวลจริยธรรมข้าราชการพลเรือนและจรรยาบรรณวิชาชีพ
ออกประกาศ เรื่อง กำหนดการกระทำอันเป็นการล่วงละเมิดหรือคุกคามทางเพศในการปฏิบัติงาน และมาตรการในการป้องกันและแก้ไขปัญหา
(HR) 10.6.11-นโยบายด้านการปฏิบัติเกี่ยวกับการล่วงล
ข้อ 1 รูปแบบการล่วงละเมิดหรือคุกคามทางเพศ ดังนี้
การกระทำใดๆ หรือพฤติกรรมที่ส่อไปในทางเพศที่เป็นการบังคับใช้อำนาจด้วยวาจา ข้อความ ท่าทาง เสียง รูปภาพ เอกสาร ข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือสิ่งของลามกอนาจารเกี่ยวกับเพศ หรือกระทำอย่างอื่นในทำนองเดียวกัน โดยประการที่น่าจะทำให้ผู้อื่นได้รับความเดือดร้อน รำคาญ ได้รับความอับอาย หรือรู้สึกว่าถูกเหยียดหยาม และให้หมายความรวมถึงการติดตามรังควานหรือการกระทำใดที่ก่อให้เกิดบรรยากาศไม่ปลอดภัยทางเพศ โดยเฉพาะจากการสร้างเงื่อนไขซึ่งมีผลต่อการจ้างงาน การสรรหา การแต่งตั้ง หรือผลกระทบอื่นใดต่อผู้เสียหายทั้งในมหาวิทยาลัยหรือส่วนงานอื่น อาทิ
1.1 การกระทำทางสายตา เช่น การจ้องมองร่างกายที่ส่อไปในทางเพศ มองช้อนใต้กระโปรง มองหน้าอกหรือจ้องลงไปที่คอเสื้อจนทำให้ผู้ถูกมองรู้สึกอึดอัด อับอาย หรือไม่สบายใจ หรือทำให้ผู้อื่นที่อยู่ในบริเวณดังกล่าวมีความรู้สึกเช่นเดียวกัน เป็นต้น
1.2 การกระทำด้วยวาจา เช่น การวิพากษ์วิจารณ์รูปร่าง ทรวดทรง และการแต่งกายที่ส่อไปทางเพศ การชักชวนให้กระทำการใดๆ ในที่ลับตา ซึ่งผู้ถูกกระทำไม่พึงประสงค์และไม่ต้องการ การพูดเรื่องตลกเกี่ยวกับเพศ การเกี้ยวพาราสี พูดจาแทะโลม การพูดลามก การสนทนาเรื่องเพศหรือเพศสัมพันธ์ การแสดงความเห็นต่อรสนิยมทางเพศ และการพูดที่ส่อไปในทางเพศ การถามเกี่ยวกับประสบการณ์ความชื่นชอบในเรื่องเพศ การสร้างเรื่องโกหกหรือการแพร่ข่าวลือเกี่ยวกับชีวิตทางเพศของผู้อื่น
1.3 การกระทำทายกาย เช่น การสัมผัสร่างกายของผู้อื่น การลูบคลำ การถูไถร่างกายผู้อื่นอย่างมีนัยทางเพศ การฉวยโอกาสกอดรัด จูบ การหยอกโดยการแตะเนื้อต้องตัว การดึงคนมานั่งตัก และการสัมผัสทางกายอื่นใดที่ไม่น่าพึงประสงค์ การตามรบกวนโดยที่อีกฝ่ายหนึ่งไม่รู้สึกยินดี การตั้งใจยืนใกล้ชิดเกินกว่าที่ควร การต้อนเข้ามุมหรือขวางทางเดิน การยักคิ้วหลิ่วตา การผิวปากแบบเชิญชวน การส่งจูบ การเลียริมฝีปาก การทำท่าน้ำลายหก การแสดงพฤติกรรมมี่ส่อไปในทางเพศโดยใช้มือหรือการเคลื่อนไว้ร่างกายส่วนอื่น เป็นต้น
1.4 การกระทำอื่นๆ เช่น การแสดงรูปภาพ วัตถุ และข้อความที่เกี่ยวข้องกับเพศ รวมทั้งการเปิดหรือโชว์ภาพโป๊ หรือภาพอุจาดตาทางเพศในที่ทำงานหรือในคอมพิวเตอร์ การเขียนหรือวาดภาพทางเพศในที่สาธารณะ การใช้สัญลักษณ์ที่เสดงถึงอวัยะเพศหรือการร่วมเพศ การสื่อข้อความ รูปภาพ หรือสัญลักษณ์ที่แสดงถึงเรื่องเพศในทางที่ไม่สมควรหรือไม่เหมาะสม
1.5 การกระทำทางเพศที่มีการแลกเปลี่ยนผลประโยชน์ เข่น การให้สัญญาที่จะทำให้ผลประโยชน์ต่อตำแหน่งหน้าที่การงาน ผลการเรียน ทุนการศึกษา การดูงาน การเลื่อนเงินเดือนหรือตำแหน่ง การต่อสัญญาจ้างงาน การศึกษา การข่มขู่ว่าจะทำร้าย การบังคับหี้การสัมผัสทางเพศ หรือการพยายามกระทำชำเรา หรือกระทำชำเรา เป็นต้น
ข้อ 2 การเสริมสร้างและป้องกันปัญหาการถูกล่วงละเมิดหรือคุกคามทางเพศ ดังนี้
2.1 ผู้ปฏิบัติงานพึงให้เกียรติเพื่อร่วมงาน ผู้บังคับบัญชา และผู้อยู่ใต้บังคับบัญชา และพึงไม่กระทำการใดๆ อันเป็นการล่วงละเมิดหรือคุกคามทางเพศ การกระทำในลักษณะทำนองเป็นชู้กัน หรือการกระทำอื่นใดที่ไม่เหมาะสมทางเพศต่อผู้อื่นตามข้อบังคับจรรยาบรรณที่มหาวิทยาลัยกำหนด
2.2 ผู้ปฏิบัติงานพึงลดความเสี่ยงจากปัญหาการถูกล่วงละเมิดและคุกคามทางเพศ อาทิ แต่งกายให้เหมาะสม หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ลับตาหรือส่วนตัวตามลำพังกับเพศตรงข้าม หรือบุคคลที่มีพฤติกรรมไม่น่าไว้วางใจ เป็นต้น
2.3 ผู้ปฏิบัติงานพึงช่วยกันสอดส่องและรายงานพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมทางเพศที่เกิดขึ้นในส่วนงานให้ผู้บังคับบัญชารับทราบโดยเร็ว และไม่ควรเพิกเฉยหากมีปัญหากรณีดังกล่าวเกิดขึ้น
/ใภ ให้ส่วนงานทุกส่วนงานมีหน้าที่ดำเนินงานให้ความรู้ความเข้าใจแก่ผู้ปฏิบัติงานในสังกัด เพื่อป้องกันมิให้เกิดปัญหาการล่วงละเมิดหรือคุมคามทางเพศ และรายงานผลการดำเนินงานตลอด รวมถึงสภาวการณ์ปัญหาการล่วงละเมิดและคุกคามทางเพศของส่วนงานต่อคณะกรรมการจรรยาบรรณประจำมหาวิทยาลัยขอนแก่นทุกปีงบประมาณ
3) มหาวิทยาลัยขอนแก่นมีแนวทางสร้างความสุขในที่ทำงานของมหาวิทยาลัยขอนแก่นเพื่อส่งเสริมแนวทางการไม่เลือกปฏิบัติผ่านการจัดอบรมและสร้างบรรยากาศในการทำงาน เช่น
กิจกรรมสร้างทัศนคติที่ดี
จัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้บุคลากรมีทัศนคติที่ดีต่อกัน โดยผ่านการทำแบบทดสอบพฤติกรรมการทำงานและการสะท้อนความคิดและวัฒนธรรมองค์กร การให้เคารพให้เกียรติกันโดยไม่เลือกปฏิบัติต่อบุคลากรทั้งในด้านศาสนา สัญชาติ เชื้อชาติ ภูมิหลังทางสังคม เพศ อายุ สถานภาพสมรส สถานภาพครอบครัว รสนิยมทางเพศ หรือความพิการ
กิจกรรมส่งเสริมการทำงานเป็นทีมและการสื่อสารและสร้างสัมพันธ์ที่ดี
จัดกิจกรรมที่ต้องอาศัยความร่วมมือ การวางแผน และการเสียสละ เช่น กิจกรรมให้กลุ่มช่วยกัน เน้นการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างบุคลากรในองค์กร เพื่อให้เกิดบรรยากาศการทำงานที่ราบรื่นและมีความสุข
แนวทางสร้างความสุขในที่ทำงานโดยทั่วไป โดยไม่เลือกปฏิบัติต่อบุคลากรทั้งในด้านศาสนา สัญชาติ เชื้อชาติ ภูมิหลังทางสังคม เพศ อายุ สถานภาพสมรส สถานภาพครอบครัว รสนิยมทางเพศ หรือความพิการ